Từng bước chân nở hoa: Khi câu kinh bước tới

Thoạt nhìn, hai điều có thể khiến người đọc hôm nay ngại ngần khi đến với Từng bước chân nở hoa - một cuốn sách khá dày và gợi "cảm giác kinh kệ" nghiêm trang...

Bản tiếng Việt Từng bước chân nở hoa do Trịnh Huy Ninh dịch - Ảnh: NGUYỄN AN NAM

Tác phẩm được phóng tác từ Kinh Hoa nghiêm - một bản kinh kinh điển của Phật giáo.

Nhưng cảm giác ấy sẽ nhanh chóng bay biến khi ngay từ những trang đầu tiên, người đọc được dẫn dắt vào những câu chuyện du hành bay bổng, kỳ diệu và hàm chứa nhiều ý nghĩa, mạch chuyện đan cài, tiếp nối tuôn chảy, đến khó lòng buông cuốn sách xuống giữa chừng.

Hẳn đó cũng là lý do mà ngay từ khi vừa ra mắt tại Hàn Quốc vào năm 1991 dưới "định dạng" một tiểu thuyết, Từng bước chân nở hoa (tựa tiếng Hàn, nếu dịch sát nghĩa là Kinh Hoa nghiêm) nhanh chóng trở thành sách bán chạy và được dịch sang Anh ngữ.

Racheal Neaumann - biên tập viên phiên bản tiếng Anh (Little Pilgrim) - viết đại ý rằng dưới ngòi bút của Ko Un, bản sutra (kinh) cổ xưa 1.600 năm tuổi đã trở nên rất hiện đại.

Sách bắt đầu bằng một cuộc trôi dạt trong kiếp người, cậu bé Sudhana được đưa lên từ dòng sông và từ đó trôi đi qua vô lượng kiếp trong cuộc kiếm tìm chân lý.

Những câu chuyện tiếp nối những câu chuyện kéo người đọc trở về Ấn Độ cổ xưa, nơi Đức Phật thì ở phương Bắc mà cuộc phiêu du hướng về chứng ngộ của người hành hương bé nhỏ Sudhana lại xuôi về phương Nam.

Phương Nam có thể hiểu là biểu trưng cho cuộc tìm kiếm giác ngộ trong chính tấm lưới trần gian trầm luân đau khổ, nằm ngoài chùa chiền kinh kệ.

Con đường cậu bé hành hương Sudhana hạnh ngộ 53 vị bồ tát, từ Văn Thù Sư Lợi đến Phổ Hiền dệt bằng những mẩu chuyện đầy chất thơ, bay bổng về một vũ trụ liên đới, sống động, trùng trùng duyên khởi và cũng đầy hệ lụy nhân sinh.

Người yêu văn hóa cổ xưa Ấn Độ sẽ gặp dòng sông Hằng chảy trên giọng ca uẩn của người đàn bà mù, những ẩn sĩ tìm minh triết trong cô tịch, những vương quốc tàn tro sau một đêm, gặp người ăn tro khổ hạnh khắc kỷ và cả những vương quốc kiêu hãnh không ngai vua...

Với người yêu những chuyện tình đẹp, hành trình cậu bé Sudhana lại nối tiếp những tình tiết hợp tan tình ái đầy chóng vánh, để nhận ra nhân duyên trên đường đời là trùng ngộ nghiệp duyên từ bao kiếp trước và hợp tan là một phần của lẽ vô thường.

Người thích những áng văn bay bổng choáng ngợp bởi sức tưởng tượng sẽ gặp những ý tưởng văn chương thấm đẫm một vũ trụ quan Phật giáo vô cùng huyền hoặc, phóng khoáng, những ý tưởng và hình ảnh có sức gợi mở đặc biệt: bài hát chôn trong lòng đất, mồ chôn ánh sáng, một ngọn núi sập, mỗi bài ca sinh ra một đóa hoa, tình yêu trong gương, mắt như hoa sen nở hay mây bay ra từ những lỗ chân lông...

Cái đẹp thuần khiết của áng kinh cổ được Ko Un - với văn tài của một thi sĩ thấm nhuần Thiền tông - chuyển hóa, lan tỏa theo một chiều kích khác: gần gũi và quyến rũ.

Và trong những ngày tâm trí lao xao bởi ngoại cảnh bất an, cuốn sách này kéo về trong ta khoảng trời an tịnh, mang đến một nguồn sức mạnh mới, như nguồn nước mát lành cho kẻ khát.

Cuộc hành trình Sudhana đã không trụ lại ở đâu cả, cậu vẫn đang hành hương trong tâm thức của mỗi người đọc, để mỗi hành trình kết nên tràng hoa hương sắc đức hạnh, ngay cả khi những trang sách này khép lại.

NGUYỄN AN NAM (Tuổi Trẻ)