Doanh số bán sách của Anh tăng kỷ lục nhưng thu nhập nhà văn giảm

Ngành công nghiệp xuất bản của Anh tăng cao với mức tăng trưởng từ sách bìa cứng, audiobook, sách văn chương... tuy nhiên thu nhập của các tác giả lại không tương xứng.

Tờ The Guardian gọi 2018 là “một năm kỷ lục cho các nhà xuất bản” ở Anh, với doanh số bán sách vượt mốc 5,7 tỉ USD (khoảng 131 nghìn tỷ đồng) của năm 2017. 

Doanh thu ngành công nghiệp xuất bản tăng kỷ lục

Tới nay doanh thu bán sách đã tăng 5% so với năm 2017, theo số liệu báo cáo của Hiệp hội Xuất bản Anh. Ngược lại, một khảo sát gần đây về thu nhập của các tác giả đã giảm 42% so mới mức trung bình trong thập kỷ qua, với thu nhập bình quân hàng năm thấp hơn 10.500 bảng Anh (khoảng 314,2 triệu đồng).

"Tình yêu của bạn đọc với sách không có dấu hiệu suy giảm", giám đốc điều hành Hiệp hội Xuất bản Anh cho biết.

Góp phần cho ngành công nghiệp xuất bản Anh tăng kỷ lục là mức tăng 31% doanh thu từ sách bìa cứng, cũng như tăng 25% doanh thu từ audiobook và 8% từ xuất khẩu.

Thu nhập từ sách viễn tưởng và phi hư cấu cũng tăng tương ứng với mức 3% và 4%. Giám đốc điều hành Hiệp hội Xuất bản Stephen Lotinga cho biết tình yêu của độc giả với sách không có dấu hiệu suy giảm.

Các nhà xuất bản đang phục vụ cho người đọc sách hiện đại mọi định dạng khác nhau, trên các nền tảng khác nhau. Tuy nhiên, sách in vẫn giữ vị trí quan trọng. “Chúng tôi tiếp tục thấy khả năng phục hồi và tính phổ biến của in ấn trên các lĩnh vực xuất bản”, ông cho biết.

Những số liệu trên không bao gồm lợi nhuận của nhà xuất bản, mặc dù theo kết quả từ hai nhà xuất bản lớn nhất của Anh - Penguin Random House và Hachette Group - cho thấy doanh số bán sách tăng không đồng nghĩa với việc lợi nhuận sẽ tăng.

Nhuận bút cho các nhà văn sụt giảm

Tuy nhiên, sự chi trả, đầu tư vào các nhà văn, đặc biệt là những người chưa có sách best-seller, sụt giảm đáng kể. Tác giả Girl With a Earring Tracy Chevalier than thở: "Các tác giả đã thấy thu nhập của họ bị sụt giảm trong khi các nhà xuất bản phát triển mạnh”.

Hầu hết tác giả đều sống bằng nhiều công việc khác nhau: dạy học, viết báo, và các công việc vặt... Viết lách chỉ là một nguồn thu nhập hạn hẹp. Nguồn thu ấy lại thu hẹp dần. "Nó thực sự không xứng đáng”, Tracy Chevalier nhấn mạnh.

Bà Chevalier cũng là chủ tịch Quỹ Văn học Hoàng gia, hỗ trợ các nhà văn gặp khó khăn về tài chính. Bà nói tổ chức đã ghi nhận sự gia tăng của các đơn xin trợ cấp khó khăn từ các nhà văn trẻ tuổi. Theo bà, điều đó phản ánh sự do dự của các nhà xuất bản.

“Tôi nghĩ rằng các nhà văn bắt đầu nhận được ít hơn sự hỗ trợ từ các nhà xuất bản - không chỉ tài chính, mà là một cam kết phát triển, và thực hiện cam kết đó thông qua một số cuốn sách để xây dựng được độc giả và mức bán sách ổn định”, Chevalier nói.

What i see - cuốn sách được hy vọng là một "bom tấn" của xuất bản.

Joanne Harris, tác giả của Chocolat, tán đồng và lo ngại các nhà xuất bản sẽ "không thể nhìn thấy gì ngoài cuốn sách bom tấn tiếp theo của một người da trắng, người Mỹ vào giữa những năm 60”.

Cô chỉ trích việc huy động vốn để đầu tư cho một cuốn sách của tác giả là người nổi tiếng, các ngôi sao truyền thông xã hội. “Brooklyn Beckham đã nhận được một khoản tiền rất lớn cho một cuốn sách không bán được”, cô nói.

Nhà phê bình Philip Womack cũng chỉ trích việc đầu tư vào các tác giả nổi tiếng. Khi cuốn sách cuối cùng của David Walliams xuất hiện, họ đã tài trợ cho anh một chuyến du lịch bằng trực thăng. Ông Womack cho rằng họ có thể dùng số tiền đó để hỗ trợ nhiều hơn cho việc ra mắt tác phẩm của những tác giả trẻ.

Nicola Solomon, giám đốc điều hành Hiệp hội các tác giả, lo ngại rằng các nhà xuất bản đang đầu tư vào một nhóm các nhà văn, những người nổi tiếng, những người tạo dựng được tên tuổi.

Kết quả là, các tác giả tiềm năng có thể không bao giờ đạt được thành công, như trường hợp tác giả trẻ Geraldine McCaughrean, người đã giành huy chương Carnegie, nhưng đã bị bỏ rơi sau khi lượng sách bán ra gây thất vọng.

Solomon cho biết: "Các nhà xuất bản có được rất nhiều tác giả, nhưng không phải lúc nào cũng thực sự đầu tư vào những gì họ có được, đặc biệt là khi họ không trả tiền để mua lại chúng".

Các ông lớn phát hành can thiệp vào giá sách?

Lotinga phủ nhận quan điểm các tác giả đã nhận được một phần nhỏ hơn trong miếng bánh xuất bản. “Tôi không nghĩ rằng thu nhập đang đi xuống”, ông nói.

Tuy nhiên ông thừa nhận rằng các nhà xuất bản đã bị ép buộc khi đáp ứng các yêu cầu từ các nhà bán lẻ, đặc biệt là các siêu thị và các nhà sách trực tuyến, để đổi lấy việc quảng cáo cho các tựa game.

Các ông lớn phát hành bị xem là có sự can thiệp vào giá sách, từ đó ảnh hưởng tới thu nhập của tác giả.

Một phần của lợi nhuận cũng đang nằm ở các nhà bán lẻ, đặc biệt là Amazon, nơi gần như giữ độc quyền phát hành trực tuyến các cuốn sách. Một tác giả cáo buộc Amazon sử dụng quyền lực của mình để giữ giá sách thấp, làm giảm thu nhập của tác giả. 

“Đó là lỗi của Amazon, hoàn toàn là giá sách đã không tăng lên trong 20 năm qua”, ông nói. Tác giả này đề cập đến cuốn sách bán chạy nhất đầu tiên của ông. “Nó đã được bán với giá 25 bảng Anh ở 20 năm trước, và cuốn sách mới nhất của tôi cũng được bán với cùng một mức giá”. 

Khi tác giả hỏi nhà xuất bản của ông tại sao giá sách không thay đổi, ông được cho biết đó là để đảm bảo sự hỗ trợ từ người khổng lồ bán sách trực tuyến. 

Một phát ngôn viên của Amazon đã phủ nhận việc gây áp lực cho các nhà xuất bản. Vị đại diện này nói rằng họ không kiểm soát được lợi nhuận của các nhà xuất bản được phân phối như thế nào.

Nguồn: Tần Tần/Zing News