Lê Khải Việt khởi sự từ góc nhìn sử liệu – PHANBOOK.VN

Lê Khải Việt khởi sự từ góc nhìn sử liệu

Viết về chiến tranh có rất nhiều cách. Có những kí ức của những cựu binh tham gia cuộc chiến, có những hồi kí để lại dẫu đã trôi qua rất nhiều năm tháng, và cũng có thể thông qua sử liệu. Chuyến bay tháng ba là tập truyện ngắn đầu tay của Lê Khải Việt, thế nhưng nó lại là góc nhìn khác về những vấn đề đã từng xảy ra.

CẢM HỨNG TỪ NHỮNG SỬ LIỆU

Đọc Chuyến bay tháng ba, một trong những điều khiến độc giả quan tâm là các chi tiết sử liệu. Cũng như W.G.Sebald, Lê Khải Việt đôi khi thêm thắt vào các hình ảnh như nguồn cảm hứng cho các câu chuyện của mình. Đôi khi là biểu tượng EE lồng trong chữ C được viết trên các trạm biến điện, mà cũng có thể là những hình ảnh sân bay Tân Sơn Nhất cũ hay chiếc máy bay cuối cùng trên đỉnh “chuồng cu” ngày cuối tháng 4 của năm 1975.

Những hình ảnh ấy, cũng như sử liệu mà anh tham khảo, là mạch sườn chính cho tập truyện này. Như anh chia sẻ, bản thân là thế hệ sau, thế hệ của những người không trực tiếp tham gia cuộc chiến, nên nếu muốn hiểu thì chỉ có cách là qua sử liệu. Anh tiết lộ rằng chính niềm đam mê tìm hiểu về Chiến tranh Việt Nam cũng như ng cuộc kháng chiến chống Mĩ là nguồn cảm hứng để mình viết nên tập truyện ngắn này.

Tác giả Lê Khải Việt và tác phẩm Chuyến bay tháng ba (Phanbook & NXB Đà Nẵng, 2021)

Anh cũng nói rằng khác với những nhà văn thật sự tham gia cuộc chiến hay những nhà văn tiền bối, bản thân anh đã phải đi theo con đường hoàn toàn riêng biệt. Sử liệu theo đó có một vai trò vô cùng quan trọng, đôi khi nó chỉ chiếm khoảng 5% dung lượng, tuy thế tác giả vẫn cần cẩn trọng để không mắc phải lỗi sai vì tính trung thực của những chi tiết lịch sử. Dù cho sau cùng tác phẩm chính là hư cấu bởi nơi ý chí tác giả, thế nhưng trung thực vẫn là yếu tố phải được đặt lên trên hàng đầu.

Do đó trong tập truyện ngày, độc giả sẽ tìm thấy lại rất nhiều chi tiết ấn tượng, mà rất có thể chúng ta không tìm thấy ở đâu đó khác trong các tác phẩm chính thống. Anh cũng nói rằng “Tôi khởi viết những truyện ngắn trong tập này từ cảm hứng của người viết, chứ không phải từ tư liệu lịch sử. Đương nhiên, khi viết tôi dựa trên những tư liệu lịch sử nhất định chứ không hoàn toàn hư cấu”.

Nói thêm về nguồn cảm hứng, anh cũng bật mí những chi tiết như về người đội trưởng toán biệt kích là dựa theo chuyện có thật của một vị cựu binh Mĩ ở Việt Nam mà vài năm trước người ta bàn tán khá sôi nổi. Ngoài cuốn sách của tác giả Vistica (The Education of Lieutenant Kerrey), anh còn đọc một vài cuốn hồi kí khác của những biệt kích Navy SEAL để hi vọng miêu tả chân thực hơn.

Nói thêm về các khó khăn, thì với ng việc tìm lại lịch sử, giữa nhiều tác phẩm được lấy làm nền, mà không chỉ là tác phẩm chính thống của các sử gia, anh cũng lần tìm về những hồi kí từ cả hai phía ở trong lịch sử. Nên nếu không chú ý và đủ tập trung, thì người viết rất dễ lạc lối và khiến tác phẩm trở thành một quyển sách sử.

Tự nhận bản thân là người hâm mộ Franz Kafka cũng như nhiều nhà văn khác như Lydia Davis, Phạm ng Thiện, Nguyễn Huy Thiệp, Phan Triều Hải... vốn đọc cũng như quá trình tìm tòi trong các “sử liệu” đã tạo ra một Lê Khải Việt như người khoác lên các chất “hư cấu” vào trong lịch sử. Mỗi truyện trong tập sách này đều có phong cách khác nhau, một chút bảng lãng của Một nghiên cứu, một chút Kafkaesque ở Căn phòng hay cả cú twist đậm chất trinh thám trong truyện Nước đen….

Bên cạnh một nghệ thuật viết có phần đặc sắc, thì nội dung của các sử liệu mà anh sử dụng cũng khá ám ảnh. Như thể truyện ngắn cùng tên của tập truyện này, vốn dĩ bản thân của nó là một câu chuyện không qua nổi tiếng, do nữ tiếp viên Jan Wollett kể lại. Anh tìm thấy nó trong một cuốn sách tổng hợp nhiều câu chuyện về chiến tranh Việt Nam, từ đó “nhào nặn” để biến nó thành một tác phẩm riêng.

Và như anh nói, “Tôi viết những truyện ngắn trong cuốn sách này hoàn toàn dựa vào cảm hứng muốn kể lại cái gì đó, bằng cách nào đó, về một cuộc chiến và một thực tại mà tôi hình dung được”. Do đó Chuyến bay tháng ba là một tập truyện về những câu chuyện mong muốn được kể, có thể kinh hoàng nhưng cũng mở ra những tiết lộ mới, những bất ngờ mới, trong một cách kể linh hoạt và đầy đa dạng.

VIỆT NAM VÀ NHỮNG CHIA CẮT

Mới đây hợp tác cùng với Viện Goethe, Lê Khải Việt cùng 8 nhà văn Việt Nam ở trong và cả ngoài nước sẽ cùng viết nên những vở kịch dài 5 phút về chủ đề: Việt Nam có ý nghĩa gì với họ. Theo đó mỗi vở kịch sẽ được chắp bút dựa trên trải nghiệm cá nhân và những câu hỏi xoay quanh căn cước văn hóa dưới sự nhìn nhận của mỗi tác giả.

Với Lê Khải Việt, vở kịch của anh mang tên Nhà hàng Việt Nam, dựa trên trải nghiệm trong quãng thời gian là một bồi bàn của mình. Anh cũng nói rằng đây là vở kịch đầu tiên mà anh bắt tay vào viết khi chưa từng có kinh nghiệm viết lách nào, nên nó hoàn toàn dựa vào bản năng và kinh nghiệm sống.

Bức ảnh một gia đình di tản trong chiến tranh ở miền Nam Việt Nam vào năm 1972 của nhiếp ảnh gia Nick Ut đã trở thành nguồn cảm hứng trong một sáng tác của Lê Khải Việt

Vở kịch kể về một cặp nam nữ trẻ tuổi đang dần tích cóp để mở nhà hàng Việt Nam tại Melbourne, nước Úc. Trong khi chờ đợi có đủ số tiền, họ đã suy nghĩ về ước mơ và những phức tạp đa văn hoá liên quan đến số phận gia đình, đất nước của mình. Anh cũng nói rằng nếu ở Mĩ thì tiệm nail là thứ nhắc đến người Việt một cách thường trực, thì đặt trong bối cảnh Melbourne, việc mở cửa hàng như là sợi dây kết nối với những người đồng hương li tán.

Với tác phẩm này, quan điểm cũng như góc nhìn về người Việt Nam ở nước ngoài đã được hiện lên. Melbourne là một vùng đất có phần khác lạ, khi nếu cộng đồng người Việt đến từ phía Bắc thường sống phân tán ở các nước khác, thì ở nơi thành phố lớn của nước Úc này, họ sẽ quay quần và sống cùng nhau. Từ hiệp lực đó, những thương tổn mà người Việt đã phải mang theo khắp bốn phương trời sẽ được khắc họa. Đó là đích đến và cũng chính là chủ đề khi viết về Việt Nam, bởi nhẽ ẩn sâu trong mỗi từ ngữ chính là số phận của dân tộc mình.

Với tác phẩm đầu tay và vở kịch mới, Lê Khải Việt đã cho thấy được một góc nhìn lạ để nhìn quá khứ dưới góc nhìn khác. Những truyện ngắn này không chỉ độc đáo trong phương pháp viết, cách xử lí sử liệu… mà đâu đó nó còn cho thấy huệ lụy mà đến ngày nay người Việt vẫn còn phải mang - là sự xa cách và nhiều li tán.

- Trích Báo Văn Nghệ Quân Đội

Nguồn: Lê Khải Việt khởi sự từ góc nhìn sử liệu (vannghequandoi.com.vn)

#Phanbook #Chuyến_bay_tháng_ba #Lê_Khải_Việt

BÌNH LUẬN

Tin cùng chuyên mục

TAGS

Quà tết sách PATRICK MODIANO Kho đựng nỗi đau Hoa của phế tích Con chó mùa xuân PhanBook tuổi trẻ lạc lối nobel van chuong sách tieu thuyet Lam Phương Trăm nhớ ngàn thương Tủ sách Tân nhạc Nguyễn Ngọc Tư Biên sử nước tiểu thuyết Nguyễn Ngọc Tư Tủ sách danh tác tủ sách danh tác giải trí tin tức COVID-19 CARL HONORÉ ĐẠI DỊCH CORONAVIRUS GIẢI PHÁP TỪ TỐN Mekong Sông Mekong Những ngày cuối của dòng Mekong hùng vĩ Đầm Lầy David Biggs Brian Eyler bao chi gioi thieu sach Cẩm Giàng Cảm nhận Nguyen Tuong Bach Nguyễn Tường Tam Nguyễn Tường Thiết Nhất Linh Nhất Linh Cha Tôi PHANBOOK Sách mới lính Hàn Nguyễn Ngọc Tuyền Park Chung Hee Phong Nhất Phong Nhị Điện Bàn 1968 Koh Kyoung Tae Wu Ming-Yi Chiếc xe đạp mất cắp Man Booker2018 văn học Đài Loan WU MING YI nobel 2018 nganh xuat ban xuat ban giai man booker Patrick Modiano con chó mùa xuân kho đựng nỗi đau ký ức Con tim thủy tinh yêu thương đau khổ FREDERIC LENOIR Peter Frankopan cuộc thập tự chinh thứ nhất KHI BỐ CÒN THƠ 1 ALEXANDER RASKIN binh luan nguyễn vĩnh nguyên an ninh mạng BỊ THEO DÕI công nghệ máy tính Edward Snowden Con Chó Mùa Xuân Kho Đựng Nỗi Đau Phanbook Văn học Pháp Coronavirus ĐI TÌM HẠNH PHÚC Frederic Lenoir Du Tử Lê Những tùy bút cuối cùng chinh tri Donald Trump thơ André Gide Dụ ngôn đứa con hoang đàng đứa con đi hoang trở về Dưới mái hiên đêm những khách lạ Hiền Trang Văn học trẻ Đại dịch event sự kiện Flannery O'connor heinrich boll Kim Ân Những con đường tơ lụa The silk roads 1/6 Sách thiếu nhi Khuyến mãi KHUYẾN MÃI SALE THÁNG 3 WOMENSDAY QUỐC TẾ PHỤ NỮ SÁCH SALE MỌT SÁCH SĂN SALE PHANBOOKSALE Bùi Giáng Tuyển tập luận đề Bùi Giáng bình Kiều Bùi Giáng giảng Lục Vân Tiên truyện Phan Trần Chinh phụ ngâm Đà Lạt Nguyễn Vĩnh Nguyên Thảo Nguyên lên đồi hái sim Quốc Bảo Những lời bình yên Nhạc sĩ Quốc Bảo ca từ Nghe thuat hoa binh Ueshiba Morihei Aikido nguyen ngoc tu Biên Sử Nước ra mắt và ký tặng sách Maria Strasakova Ocean Vuong MacArthur Trời đêm những vết thương xuyên thấu thư gửi mina thuận bình luận Thương nhớ hoàng lan Trần Thùy Mai Trăng nơi đáy giếng Thập Tự Hoa Một chút màu xanh Nguyen Ngoc Tu Co dinh mot dam may nhạc sĩ Lam Phương qua đời Tin tức Báo chí Sách Tâm nhạc sĩ Quốc Bảo 7/7 GIOITHIEUSACH Phanbook event Nhất Linh cha tôi Văn hóa Sài Gòn Tủ sách biên khảo Sài Gòn man booker 2018 Sách hay 2019 Đà Lạt bên dưới sương mù Khó mà tìm được một người tốt TÁM THÁNG BA 8/3 GIẢM GIÁ giáo dục en Giải Thiên tài Khi bố còn thơ góp lá mùa xuân hoa của phế tích Văn chương của ký ức Phạm Công Luận khuyến mãi lịch xuân 2021 Thích Nhất Hạnh Đạt Lai Lạt Ma lịch bàn lịch bloc lịch treo tường Hiện pháp lạc trú Suối nguồn an vui PhanbookSale TẾT ĐỌC SÁCH - VƯỢT THỬ THÁCH jack weatherford Tuyển Tập Luận Đề Review Anthony Bourdain Kitchen Condidential hai tam hon trong dem Sống chậm cùng con Carl Honoré Tuổi thơ tìm thấy Không việc gì phải vội Corey Pein Thung lũng Silicon Để thương yêu vừa trong tầm với Lê An Nhiên Tản văn Giải sách hay 2019 Con gà đẻ trứng vàng Mỗi hơi thở một nụ cười Nguyễn Gia Trí Tố Như sale ValentinesDay Khúc thụy du Chúng ta những con đường Giữ đời cho nhau Yêu thương là tự do Tụng ca tình yêu Hai tâm hồn trong đêm Tình yêu Thuận Quảng Nam thảm sát Thích Phước An hiu hắt quê hương bến cỏ hồng Tuần sách Văn Lang Phanbook_TuansachVanLang SÁCH THIẾU NHI Kafka Hemingway Điểm sách Dostoevsky Shakespeare Lev Tolstoi Tùy bút Về Huế Trần Kiêm Đoàn Huế Thành phố buồn tran le son y yeu thuong la tu do