"Dưới mái hiên đêm, những khách lạ": Giấc mơ soi chiếu thực tại – PHANBOOK.VN

"Dưới mái hiên đêm, những khách lạ": Giấc mơ soi chiếu thực tại

PNO - Xuyên suốt mười truyện trong tập truyện ngắn mới nhất của nhà văn Hiền Trang, nhân vật lần lượt hiện ra trong những bối cảnh, không gian, thời gian thấp thoáng dáng dấp một giấc mơ trong tiềm thức.

Dù nhan đề tập truyện đã in đậm từ “khách lạ”, nhưng khi đọc, ta nhận ra đó đều là “khách quen”: Vincent van Gogh, Elvis Presley, William Shakespeare, Marco Polo, hay gần gũi với người Việt hơn là Nguyễn Tuân, Nguyễn Du, vua Hàm Nghi. Điểm độc đáo của tác phẩm nằm ở yếu tố quen mà lạ. Xuyên suốt mười truyện ngắn, nhân vật lần lượt hiện ra trong những bối cảnh, không gian, thời gian thấp thoáng dáng dấp một giấc mơ trong tiềm thức.

Tuy nhiên, đó không phải những giấc mơ kỳ vĩ, sắc nét, được xây dựng bằng một chuỗi quy tắc nghiêm ngặt như trong phim bom tấn Inception. Những giấc mơ mà Hiền Trang đặt nhân vật của mình vào, vừa lồng trong thực tại, vừa đối ứng với thực tại.

Chúng thật, nhiều khi thật đến tàn nhẫn, nhưng lại cũng mơ hồ, kỳ bí. Chúng không đưa ta đến thế giới khác, mà soi chiếu chính thế giới này bằng một lăng kính huyền ảo, với tham vọng khám phá, bóc tách những gì nằm ẩn sâu dưới lớp vỏ bên ngoài.


Trong Dưới mái hiên đêm, những khách lạ, giấc mơ là những khoảnh khắc phù du của cuộc đời, nhưng lại gắn liền với nỗ lực nhìn thấu những ẩn ức cá nhân và khám phá bản thể con người. Ở đó, các bậc vĩ nhân hiện ra lạ lẫm không chỉ với chúng ta mà còn với chính họ.

Van Gogh vẫn là Van Gogh vẽ Hoa hướng dương  Đêm đầy sao, Nguyễn Du vẫn là Nguyễn Du trải qua mười năm gió bụi để viết Đoạn trường tân thanh, Elvis Presley vẫn là ông hoàng nhạc rock. Thế nhưng, sâu bên trong họ lại có những nỗi buồn ngự trị, những nỗi buồn có thể ăn mòn cả tâm hồn và thể xác, những nỗi buồn vừa là nỗi niềm cá nhân vừa như thứ di chứng tinh thần của cả thời đại.

Bị đè nén trong những tâm tư đó, đến một lúc, người ta chẳng còn nhận ra chính mình. Trong truyện Đêm sau cái chết luôn là một đêm dài, Elvis Presley nhận ra kẻ xa lạ nhất trên đời đối với anh là chính anh:

“… rằng bao nhiêu năm qua anh đã hết mình cho một thứ gì đó mà nó không phải anh (hay anh không phải là nó nhỉ), dù anh và nó đã rất rất gần trùng khớp nhưng vẫn có một cái gì đó bị chệch, một cái mép thừa bị dôi ra, một cái ốc vít bị kênh, một đường cắt hỏng…”.

Nếu liên hệ đến nghịch lý nổi tiếng về con tàu của Theseus, tác giả Hiền Trang đã cho ta câu trả lời: Chỉ cần thay một bộ phận dù là nhỏ nhất, con tàu mà ta có đã vĩnh viễn trở thành con tàu khác. Bởi vậy, có lẽ ta không bao giờ trả lời được câu hỏi ta là ai, vì giống như quan niệm vô ngã của nhà Phật, ta liên tiếp trở thành một cái gì đó khác cái mà ta tưởng có thể định nghĩa chính mình.

Con người luôn thay đổi, cuộc sống cũng không bao giờ dừng lại. Với nhận thức rõ nét về sự hữu hạn của thời gian, ký ức, kiếp người, cuốn sách nhỏ này trở thành nơi lưu giữ những “báu vật của đời” mà ta luôn đánh mất. Đó là khoảnh khắc của sự đốn ngộ về cái đẹp, của sự lãng du và sự mơ, sự tìm kiếm một đấng tối cao không có thật, sự soi bóng mình trong cái vĩnh cửu của vũ trụ.

Cũng với một tinh thần hiện sinh, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã viết những câu đầy ám ảnh trong ca khúc Giọt lệ thiên thu: “Sống chết mong manh/Như thân cỏ hèn/Mọc đầy núi non”. Nhưng điều đó cũng không ngăn cản ông đi, yêu, nhung nhớ và mơ, sống vội như để hút hết những mật ngọt và trái đắng của cuộc đời.

Các nhân vật của Hiền Trang cũng tương tự, đều trải qua đau khổ, nhưng đến tận cùng thì vẫn yêu cuộc sống và khao khát được hạnh phúc. Đằng nào thì ta cũng chỉ có cuộc sống này, sao không thử yêu nó hơn?

Tác giả Hiền Trang
Tác giả Hiền Trang

Bên cạnh nội dung chỉn chu, giàu chất chiêm nghiệm, tác giả cũng cho thấy sự dụng công đáng kể đối với nghệ thuật kể chuyện, bởi suy cho cùng, văn chương vẫn là kể được một câu chuyện hay. Cùng với đó, giọng văn uyển chuyển, linh hoạt, giàu mỹ cảm vốn là thế mạnh của Hiền Trang từ những cuốn sách trước tiếp tục được phát huy.

Về mặt cấu trúc, Dưới mái hiên đêm, những khách lạ khước từ sự mạch lạc. Việc xóa mờ ranh giới giữa hiện thực và ảo mộng trong tác phẩm không chỉ thể hiện ở những chi tiết hoang đường, kỳ ảo, mà còn ở những biến tấu trong cách kể chuyện. Xuyên suốt cuốn sách là những ý niệm không liền mạch, những sự xáo trộn, chồng lấn có chủ đích về mạch truyện và ngôi kể.

Rất ít câu chuyện cung cấp dưới hai điểm nhìn, hai nhân vật cùng kể chuyện. Đặc biệt ở chỗ nhân vật nhiều khi không phải con người, mà là… đủ thứ: một bến tàu, một thành phố, một cái máy quay, một đầu mẩu thuốc lá, một vai diễn (Trong hư vô một người khách qua đường), hay thậm chí là những bông hoa và cô gái trong tranh (Đêm đầy sao). Cách kể này như để nói rằng, cuộc đời ta (và họ) không nằm trong bất cứ cuốn sách tiểu sử nào, mà thuộc về những chi tiết nhỏ bé, vụn vặt, thoáng qua nhất.

Ở truyện Tháng Bảy gặp cái bóng Ốc Sên, một người viết như Hiền Trang có lẽ cũng giống như nhân vật chính, đi câu mà không mong gặp cá, viết mà không mong nhận lại gì, ngoại trừ sự đồng cảm của người đọc. Bởi viết không phải là hướng đến hào quang cá nhân, mà để dệt nên cuộc đời trọn vẹn, ý nghĩa hơn từ những vụn vỡ, hư không.

Minh Trang

Nguồn: https://www.phunuonline.com.vn/duoi-mai-hien-dem-nhung-khach-la-giac-mo-soi-chieu-thuc-tai-a1421427.html

BÌNH LUẬN

Tin cùng chuyên mục

TAGS

Quà tết sách PATRICK MODIANO Kho đựng nỗi đau Hoa của phế tích Con chó mùa xuân PhanBook tuổi trẻ lạc lối nobel van chuong sách tieu thuyet Lam Phương Trăm nhớ ngàn thương Tủ sách Tân nhạc Nguyễn Ngọc Tư Biên sử nước tiểu thuyết Nguyễn Ngọc Tư Tủ sách danh tác tủ sách danh tác giải trí tin tức COVID-19 CARL HONORÉ ĐẠI DỊCH CORONAVIRUS GIẢI PHÁP TỪ TỐN Mekong Sông Mekong Những ngày cuối của dòng Mekong hùng vĩ Đầm Lầy David Biggs Brian Eyler bao chi gioi thieu sach Cẩm Giàng Cảm nhận Nguyen Tuong Bach Nguyễn Tường Tam Nguyễn Tường Thiết Nhất Linh Nhất Linh Cha Tôi PHANBOOK Sách mới lính Hàn Nguyễn Ngọc Tuyền Park Chung Hee Phong Nhất Phong Nhị Điện Bàn 1968 Koh Kyoung Tae Wu Ming-Yi Chiếc xe đạp mất cắp Man Booker2018 văn học Đài Loan WU MING YI nobel 2018 nganh xuat ban xuat ban giai man booker Patrick Modiano con chó mùa xuân kho đựng nỗi đau ký ức Con tim thủy tinh yêu thương đau khổ FREDERIC LENOIR Peter Frankopan cuộc thập tự chinh thứ nhất KHI BỐ CÒN THƠ 1 ALEXANDER RASKIN binh luan nguyễn vĩnh nguyên an ninh mạng BỊ THEO DÕI công nghệ máy tính Edward Snowden Con Chó Mùa Xuân Kho Đựng Nỗi Đau Phanbook Văn học Pháp Coronavirus ĐI TÌM HẠNH PHÚC Frederic Lenoir Du Tử Lê Những tùy bút cuối cùng chinh tri Donald Trump thơ André Gide Dụ ngôn đứa con hoang đàng đứa con đi hoang trở về Dưới mái hiên đêm những khách lạ Hiền Trang Văn học trẻ Đại dịch event sự kiện Flannery O'connor heinrich boll Kim Ân Những con đường tơ lụa The silk roads 1/6 Sách thiếu nhi Khuyến mãi KHUYẾN MÃI SALE THÁNG 3 WOMENSDAY QUỐC TẾ PHỤ NỮ SÁCH SALE MỌT SÁCH SĂN SALE PHANBOOKSALE Bùi Giáng Tuyển tập luận đề Bùi Giáng bình Kiều Bùi Giáng giảng Lục Vân Tiên truyện Phan Trần Chinh phụ ngâm Đà Lạt Nguyễn Vĩnh Nguyên Thảo Nguyên lên đồi hái sim Quốc Bảo Những lời bình yên Nhạc sĩ Quốc Bảo ca từ Nghe thuat hoa binh Ueshiba Morihei Aikido nguyen ngoc tu Biên Sử Nước ra mắt và ký tặng sách Maria Strasakova Ocean Vuong MacArthur Trời đêm những vết thương xuyên thấu thư gửi mina thuận bình luận Thương nhớ hoàng lan Trần Thùy Mai Trăng nơi đáy giếng Thập Tự Hoa Một chút màu xanh Nguyen Ngoc Tu Co dinh mot dam may nhạc sĩ Lam Phương qua đời Tin tức Báo chí Sách Tâm nhạc sĩ Quốc Bảo 7/7 GIOITHIEUSACH Phanbook event Nhất Linh cha tôi Văn hóa Sài Gòn Tủ sách biên khảo Sài Gòn man booker 2018 Sách hay 2019 Đà Lạt bên dưới sương mù Khó mà tìm được một người tốt TÁM THÁNG BA 8/3 GIẢM GIÁ giáo dục en Giải Thiên tài Khi bố còn thơ góp lá mùa xuân hoa của phế tích Văn chương của ký ức Phạm Công Luận khuyến mãi lịch xuân 2021 Thích Nhất Hạnh Đạt Lai Lạt Ma lịch bàn lịch bloc lịch treo tường Hiện pháp lạc trú Suối nguồn an vui PhanbookSale TẾT ĐỌC SÁCH - VƯỢT THỬ THÁCH jack weatherford Tuyển Tập Luận Đề Review Anthony Bourdain Kitchen Condidential hai tam hon trong dem Sống chậm cùng con Carl Honoré Tuổi thơ tìm thấy Không việc gì phải vội Corey Pein Thung lũng Silicon Để thương yêu vừa trong tầm với Lê An Nhiên Tản văn Giải sách hay 2019 Con gà đẻ trứng vàng Mỗi hơi thở một nụ cười Nguyễn Gia Trí Tố Như sale ValentinesDay Khúc thụy du Chúng ta những con đường Giữ đời cho nhau Yêu thương là tự do Tụng ca tình yêu Hai tâm hồn trong đêm Tình yêu Thuận Quảng Nam thảm sát Thích Phước An hiu hắt quê hương bến cỏ hồng Tuần sách Văn Lang Phanbook_TuansachVanLang SÁCH THIẾU NHI Kafka Hemingway Điểm sách Dostoevsky Shakespeare Lev Tolstoi Tùy bút Về Huế Trần Kiêm Đoàn Huế Thành phố buồn tran le son y yeu thuong la tu do