Những chiêm nghiệm thú vị về biểu tượng Sài Gòn – PHANBOOK.VN

Những chiêm nghiệm thú vị về biểu tượng Sài Gòn


Tập sách Sài Gòn - những biểu tượng (nhiều tác giả, NXB Văn hóa - Văn nghệ và Phan Book) vừa phát hành là một trải nghiệm thú vị về đô thị đồ sộ này. Sách quy tụ nhiều tên tuổi như Du Tử Lê, Huỳnh Như Phương, Hà Vũ Trọng, Nguyễn Đức Hiệp, Phạm Công Luận, Nguyễn Đỗ Dũng, Trần Đức Tài, Phan Triều Hải, Nam Thụ, Trương Gia Hòa…

Báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) trân trọng giới thiệu bài viết của PGS-TS Trần Lê Hoa Tranh về cuốn sách thú vị này.

1. Khoảng mươi năm trước, tôi thường ấm ức khi muốn đọc sách về Sài Gòn thì chỉ có đọc cụ Vương, trong khi về Hà Nội thì có quá nhiều chọn lựa. Nhưng vài năm gần đây, sách về Sài Gòn cũng tha hồ chọn.

Bìa quyển sách "Sài Gòn những biểu tượng"

Đó có thể là bộ 5 tập Sài Gòn chuyện đời của phố (Phạm Công Luận), 3 cuốn về Sài Gòn - Chợ Lớn của Nguyễn Đức Hiệp, Sài Gòn chở cơm đi ăn phở, Sài Gòn ồ bỗng ngon ghê (Ngữ Yên), Sài Gòn bao nhớ, Chuyện nhỏ Sài Gòn (Đàm Hà Phú), Sài Gòn không phải ngày hôm qua (Phúc Tiến), Người Sài Gòn bất đắc dĩ (Võ Đắc Danh), Sài Gòn - Chợ Lớn rong chơi, Sài Gòn ve chai (Hiền Hòa), Sài Gòn thị thành hoang dại (Khải Đơn), Đi đâu cũng nhớ Sài Gòn và em (Anh Khang), Sài Gòn cứ vội (Ngọc Hoài Nhân)…

Trong đề thi văn năm ngoái của Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM) có một câu nghị luận: Anh/chị hãy nói về một biểu tượng của Sài Gòn/TP.HCM. Đề thi này làm tôi liên tưởng đến cuốn sách dễ thương vừa mới đọc: Sài Gòn - Những biểu tượng. Nghĩ về Sài Gòn như những biểu tượng. Hoặc nói cách khác, cái gì là đặc trưng, là hồn cốt của Sài Gòn?

Phanbook đã chọn lựa trong vô vàn hồi ức về Sài Gòn của nhiều người khác nhau: nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, nhà báo, nhạc sĩ, họa sĩ, kiến trúc sư, nhà quy hoạch…; của nhiều thế hệ khác nhau từ trước 1975 đến nay (có tác giả gần 80 tuổi nhưng cũng có tác giả mới qua 30 - khoảng cách nửa thế kỷ) để chắt lọc những chiêm nghiệm và ấn tượng của họ. Tập sách chia làm hai mảng: văn và biên khảo, cả hai đều được viết bằng một văn phong nhẹ nhàng, sâu lắng, gợi cảm hứng.

Đây là hình chụp trụ sở tiền thân của Đại học Văn khoa sau này - một biểu tượng của Sài Gòn trước 1975

Tập sách còn thú vị hơn khi có nhiều hình ảnh minh họa phù hợp, giá mà in màu thì còn chất hơn nữa. Tập sách mỏng thôi (184 trang, 21 bài), có thể chưa làm hài lòng một số người khó tính, nhưng có lẽ vừa phải là một lợi thế, vì phù hợp với nhiều người, chưa kịp ngán sách đã hết, sách hết vẫn tiếc, vẫn bâng khuâng… sẽ khiến chúng ta tìm thêm những đầu sách khác, chuyên sâu hơn về Sài Gòn.

2. Tôi ấn tượng với cách chọn lựa những giá trị phổ quát và thiêng liêng nhất nhưng lại cũng không kém phần bình dị và gần gũi nhất của Sài Gòn.

Ở mảng thứ nhất, ví dụ như các bài viết về những trục đường đầu tiên ở Sài Gòn (Nguyễn Đỗ Dũng); về thương mại người Việt đầu thế kỷ 20 ở Sài Gòn - Chợ Lớn, với xà bông Cô Ba của doanh nhân Trương Văn Bền? (Nguyễn Đức Hiệp). Hoặc bài về Cao Văn Chánh, ký giả kiệt xuất của Sài Gòn đầu thế kỷ 20 (Trần Đức Tài); về nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng; về Đại học Văn khoa (Huỳnh Như Phương). Hoặc về phi trường Tân Sơn Nhất (Nguyễn Quốc Việt); về đặc điểm kiến trúc, điêu khắc của các công trình mang dấu ấn thuộc địa (Hà Vũ Trọng)…

Đó là những chấm phá về Sài Gòn một thuở; về những địa danh, những nhân vật Sài Gòn; về những thành tựu công nghiệp hóa rực rỡ mà nếu không gìn giữ, chúng ta đang dần xóa sổ bằng cách quy hoạch vội, chỉnh trang vội và xây dựng vội…

Với lịch sử gần trăm năm, từng xuất khẩu đi nhiều nước, trong đó có Pháp, xà bông Cô Ba là một biểu tượng chưa phai mờ

Bên cạnh mảng biên khảo và tản văn có chất biên khảo vừa kể trên, tập sách còn có những bài viết đọc chậm, đọc sâu về những hình ảnh, đặc trưng, tưởng chừng thật vô tình, thật không quan trọng nhưng thiếu vắng chúng, quả thật Sài Gòn không còn là Sài Gòn nữa. Ví dụ như về những ca sĩ của Sài Gòn xưa (Thái Thanh, Khánh Ly, Lệ Thu, Thanh Thúy…) của nhà thơ Du Tử Lê; về những vỉa hè Sài Gòn, về những hẻm Sài Gòn (Hà Quan San); quán cóc Sài Gòn (Nguyễn Tường Bách); cà phê hẻm Sài Gòn (Nam Thụ); những tấm bảng quảng cáo xưa và nay (Khải Đơn); về một điều không thể thiếu: những hàng cây Sài Gòn (Bảo Uyên, Nguyễn Cường)…

Nếu phần trước mang tính hệ thống, sang trọng và trí tuệ tạo ra cấu trúc vững chắc (giống như kiểu bộ khung) của Sài Gòn, thì phần sau là da thịt để hoàn thiện và làm phong phú gương mặt Sài Gòn.

Tôi chợt nhớ rất nhiều bài văn bé bé xinh xinh của các học sinh 15 tuổi dự thi vào Trường Phổ thông Năng khiếu viết về biểu tượng Sài Gòn như đã nói. Có em viết về chợ Bến Thành, về hàng cây đường Tôn Đức Thắng, có em viết về nhạc Trịnh, về nhà văn “vỉa hè” Sơn Nam, thậm chí là về mùi thơm cơm tấm đêm… Tôi nghĩ, thẳm sâu trong mỗi con người đang sống ở Sài Gòn, đều hình thành cho mình một hoặc vài biểu tượng mang tính hồn cốt như vậy!


Sài Gòn - Vùng đất bao dung, khai phóng trí tuệ

Là những điều bình dị, những hình ảnh bình thường dệt nên chất liệu cho cuộc sống và nét đặc trưng cho Sài Gòn, người Sài Gòn hoặc người nơi khác đến ở đây lâu năm đều nhớ đến…

Cảm nhận về Sài Gòn mỗi người mỗi khác, nhưng đọc tập sách này, ta cảm nhận chung nhất: Sài Gòn là vùng đất rộng mở, bao dung, đầy tình nghĩa cưu mang tất cả; tuy dung dị nhưng vẫn rất khai phóng, trí tuệ.

Nguồn: Trần Lê Hoa Tranh/ Thethaovanhoa.vn

BÌNH LUẬN

Tin cùng chuyên mục

TAGS

Quà tết sách PATRICK MODIANO Kho đựng nỗi đau Hoa của phế tích Con chó mùa xuân PhanBook tuổi trẻ lạc lối nobel van chuong sách tieu thuyet Lam Phương Trăm nhớ ngàn thương Tủ sách Tân nhạc Nguyễn Ngọc Tư Biên sử nước tiểu thuyết Nguyễn Ngọc Tư Tủ sách danh tác tủ sách danh tác giải trí tin tức COVID-19 CARL HONORÉ ĐẠI DỊCH CORONAVIRUS GIẢI PHÁP TỪ TỐN Mekong Sông Mekong Những ngày cuối của dòng Mekong hùng vĩ Đầm Lầy David Biggs Brian Eyler bao chi gioi thieu sach Cẩm Giàng Cảm nhận Nguyen Tuong Bach Nguyễn Tường Tam Nguyễn Tường Thiết Nhất Linh Nhất Linh Cha Tôi PHANBOOK Sách mới lính Hàn Nguyễn Ngọc Tuyền Park Chung Hee Phong Nhất Phong Nhị Điện Bàn 1968 Koh Kyoung Tae Wu Ming-Yi Chiếc xe đạp mất cắp Man Booker2018 văn học Đài Loan WU MING YI nobel 2018 nganh xuat ban xuat ban giai man booker Patrick Modiano con chó mùa xuân kho đựng nỗi đau ký ức Con tim thủy tinh yêu thương đau khổ FREDERIC LENOIR Peter Frankopan cuộc thập tự chinh thứ nhất KHI BỐ CÒN THƠ 1 ALEXANDER RASKIN binh luan nguyễn vĩnh nguyên an ninh mạng BỊ THEO DÕI công nghệ máy tính Edward Snowden Con Chó Mùa Xuân Kho Đựng Nỗi Đau Phanbook Văn học Pháp Coronavirus ĐI TÌM HẠNH PHÚC Frederic Lenoir Du Tử Lê Những tùy bút cuối cùng chinh tri Donald Trump thơ André Gide Dụ ngôn đứa con hoang đàng đứa con đi hoang trở về Dưới mái hiên đêm những khách lạ Hiền Trang Văn học trẻ Đại dịch event sự kiện Flannery O'connor heinrich boll Kim Ân Những con đường tơ lụa The silk roads 1/6 Sách thiếu nhi Khuyến mãi KHUYẾN MÃI SALE THÁNG 3 WOMENSDAY QUỐC TẾ PHỤ NỮ SÁCH SALE MỌT SÁCH SĂN SALE PHANBOOKSALE Bùi Giáng Tuyển tập luận đề Bùi Giáng bình Kiều Bùi Giáng giảng Lục Vân Tiên truyện Phan Trần Chinh phụ ngâm Đà Lạt Nguyễn Vĩnh Nguyên Thảo Nguyên lên đồi hái sim Quốc Bảo Những lời bình yên Nhạc sĩ Quốc Bảo ca từ Nghe thuat hoa binh Ueshiba Morihei Aikido nguyen ngoc tu Biên Sử Nước ra mắt và ký tặng sách Maria Strasakova Ocean Vuong MacArthur Trời đêm những vết thương xuyên thấu thư gửi mina thuận bình luận Thương nhớ hoàng lan Trần Thùy Mai Trăng nơi đáy giếng Thập Tự Hoa Một chút màu xanh Nguyen Ngoc Tu Co dinh mot dam may nhạc sĩ Lam Phương qua đời Tin tức Báo chí Sách Tâm nhạc sĩ Quốc Bảo 7/7 GIOITHIEUSACH Phanbook event Nhất Linh cha tôi Văn hóa Sài Gòn Tủ sách biên khảo Sài Gòn man booker 2018 Sách hay 2019 Đà Lạt bên dưới sương mù Khó mà tìm được một người tốt TÁM THÁNG BA 8/3 GIẢM GIÁ giáo dục en Giải Thiên tài Khi bố còn thơ góp lá mùa xuân hoa của phế tích Văn chương của ký ức Phạm Công Luận khuyến mãi lịch xuân 2021 Thích Nhất Hạnh Đạt Lai Lạt Ma lịch bàn lịch bloc lịch treo tường Hiện pháp lạc trú Suối nguồn an vui PhanbookSale TẾT ĐỌC SÁCH - VƯỢT THỬ THÁCH jack weatherford Tuyển Tập Luận Đề Review Anthony Bourdain Kitchen Condidential hai tam hon trong dem Sống chậm cùng con Carl Honoré Tuổi thơ tìm thấy Không việc gì phải vội Corey Pein Thung lũng Silicon Để thương yêu vừa trong tầm với Lê An Nhiên Tản văn Giải sách hay 2019 Con gà đẻ trứng vàng Mỗi hơi thở một nụ cười Nguyễn Gia Trí Tố Như sale ValentinesDay Khúc thụy du Chúng ta những con đường Giữ đời cho nhau Yêu thương là tự do Tụng ca tình yêu Hai tâm hồn trong đêm Tình yêu Thuận Quảng Nam thảm sát Thích Phước An hiu hắt quê hương bến cỏ hồng Tuần sách Văn Lang Phanbook_TuansachVanLang SÁCH THIẾU NHI Kafka Hemingway Điểm sách Dostoevsky Shakespeare Lev Tolstoi Tùy bút Về Huế Trần Kiêm Đoàn Huế Thành phố buồn tran le son y yeu thuong la tu do